دایناسور
اگر تیرکس را به دست‌های کوچک می‌شناسید باید بدانید که دایناسوری وجود دارد که نه‌تنها دستانش از دست تیرکس کوچک‌تر است، بلکه صورت مسخره‌ای دارد که گویا زیردست و بال بقیه له شده است.
به گزارش هیچ یک _ کولکن ایناکایال (Koleken inakayal)یکی از شکارچیان برتر در آرژانتین کنونی بود، اگرچه با ابعاد ۵ متری خود، صورت له‌شده و دست‌های کوچکی داشت اما این ویژگی‌های ظاهری دایناسور مانع شکار کردن و غذا خوردنش نمی‌شد. بر اساس پژوهشی که در ۲۱ می در مجله Cladistics منتشر شد، محققان فسیل‌های کولکن ایناکایال را در سازند لا کلونیا در مرکز پاتاگونیا کشف کردند. کولکن ایناکایال متعلق به خانواده آبلی‌سوریدها (Abelisauridae) بود که در دوره کرتاسه (۱۴۵ میلیون تا ۶۶ میلیون سال پیش) بر خشکی بزرگ جنوبی گوندوانا حکومت می‌کردند.
مایکل پیتمن، یکی از نویسندگان این پژوهش، دیرینه‌شناس در دانشگاه چینی هنگ‌کنگ، گفت: «این جانوران در بخش دیگری از جهان، همان نقشی را ایفا می‌کردند که تیرکس در بخش‌هایی از آمریکای شمالی باستان انجام می‌داد.» آبلی‌سوریدها دارای طرح بدنی مشابه البته کوچک‌تر از T. rex با اندام‌های عقبی حجیم و بازوهای کوتاه بودند. البته جمجمه گونه جدید بسیار صاف‌تر از جمجمه سایر بستگانش بود.
پیتمن و همکارانش در سال ۲۰۱۵ با فسیل‌های این‌گونه جدید مواجه شدند که از صحرای دورافتاده پاتاگونیا بیرون آمده بود. آن‌ها را طی چندین سال حفاری کردند و بر اساس بیانیه‌ای که توسط انجمن نشنال جئوگرافیک منتشر شد، این تیم یک اسکلت جزئی از یکی از اعضای این‌گونه را که شامل استخوان‌های جمجمه، استخوان‌های دم و پاهای تقریباً کامل بود، بازیابی کرد.
کولکن ایناکایال در کنار آبلی‌سورید دیگر به نام کارناتوروس (Carnotaurus sastrei) زندگی می‌کرد که در سال ۱۹۸۵ در همان سازند زمین‌شناسی کشف شد و به خاطر داشتن شاخ‌هایش قابل‌توجه است. کولکن ایناکایال فاقد شاخ بود و این‌یکی از چندین ویژگی‌هایی بود که محققان برای تشخیص اسکلت آن کارناتوروس و دیگر آبلی‌سوریدها استفاده کردند. طبق گزارش موزه تاریخ طبیعی لندن، گونه تازه کشف‌شده از کارناتوروس نیز کوچک‌تر بود و طول بدن آن ۸ متر بود.
به گفته این تیم، کولکن ایناکایال به گروه خود در شجره خانواده آبلی‌سوریدها تعلق دارد. نام جنس آن، (Koleken) از کلمه‌ای در زبان توشن (Teushen) است که توسط جمعیت بومی پاتاگونیا مرکزی صحبت می‌شود. بر اساس این پژوهش، کلمه اصلی (Koleken) به معنای برآمده از خاک و آب است. محققان این اسم را انتخاب کردن زیرا فسیل‌ها در صخره‌های سنگ‌رس از یک محیط رودخانه‌ای به دست آمده بودند.
نام این‌گونه، (inakayali) از ایناکایال، یکی از رهبران بومیان تهولچه که در قرن نوزدهم علیه ارتش آرژانتین جنگیدند، نام‌گذاری شده است. نویسندگان در این پژوهش نوشتند:« او (ایناکایال) به دلیل مقاومتش در برابر عملیات نظامی آرژانتین فتح صحرا که منجر به نابودی و آواره شدن جوامع بومی از پاتاگونیا شد، شناخته شده است.»
پس از شناسایی کولکن ایناکایال، تیم به بررسی تکامل آبلی‌سورید و سرعت تغییر بدن آن‌ها در طول زمان در مقایسه با سایر دایناسورها پرداختند. محققان دریافتند که آبلی‌سوریدها تکامل سریع جمجمه داشتند که احتمالاً در موفقیت آن‌ها نقش داشته است. یکی از عوامل کلیدی موفقیت آن‌ها این بود که به‌سرعت پیکربندی جمجمه خود را تغییر دادند و این موضوع فرصت‌های جدیدی را برای آن‌ها باز کرد.
