استان همدان، مهد فرهنگ و تمدن به دلیل اینکه اقوام گوناگونی را در خود جای داده است، هر شهر و روستای آن سوغاتی‌های متفاوتی دارد. همچنین صنایع دستی گوناگونی از سفال‌گری تا گلیم‌بافی به دست مردان و زنان هنرمند این سرزمین کوهستانی ساخته می‌شود.
شیرینی‌جات خوشمزه همدانی
به روستا‌های این استان که سفر کنید، روی هر سفره صبحانه‌ای می‌توانید نان‌ها و شیرینی‌های محلی این استان را ببینید. این نان و شیرینی‌های مقوی که از گذشته به یادگار مانده، حکایت دسترنج دامداران، کشاورزان و کدبانوگری زنان همدانی است. اگر به بازار‌های محلی، مغازه‌ها و دکه‌های بین راهی استان سری بزنید، می‌توانید این شیرینی‌ها را به عنوان سوغات بخرید.
نان شیرمال و کماج مخصوص عصرهای پاییز
نان شیرمال معروف‌ترین نان محلی این استان است که ترکیبی مقوی و جادویی از شیر، زعفران، گلاب و هل دارد. کماج نیز ظاهراً شبیه شیرمال است اما با ماست درست می‌شود و گردو و دارچین طعم و عطری بی‌نظیر به آن می‌دهند.
شیرینی برساق و حلوا زرده سوغات معروف همدان
شیرینی برساق یک دسر منحصربه‌فرد است که اقوام کرد در این استان و دیگر استان‌های کردنشین آماده می‌کنند. این اقوام، برساق را در روز‌های پنجشنبه در کنار حلوا زرده خیرات می‌کنند. برساق داخل روغن سرخ می‌شود و شیرینی آن بسیار کم، اما خوش‌خوراک است.
چای چورگی و انگشت پیچ برای ایام رمضان
نان چای یا چای چورگی را بیشتر در روز‌های ماه مبارک رمضان می‌توانید روی سفره‌های افطار و سحری همدانی‌ها ببینید. اما هر زمان که به این استان بروید، می‌توانید برای سوغات، نان چای بخرید و در وعده‌های صبحانه و عصرانه با چای میل کنید. یکی دیگر از شیرینی‌جات همدانی که مخصوص ماه مبارک رمضان است، انگشت پیچ نام دارد که با سفیده تخم‌مرغ درست می‌شود. برای خوردن این خوراکی فوق‌العاده مقوی به شکل اصیل آن، باید آن را دور انگشت بپیچانید و از طعم و بوی گلاب لذت ببرید.
انواع نقل از سوغاتی‌های خوشمزه همدان
آب نبات قیچی و نقل از سوغاتی‌های بسیار معروف استان همدان است. به ویژه در تویسرکان و ملایر نقل‌هایی با طعم‌های دارچین، زنجبیل، گشنیز، گل محمدی، هل، زعفران وغیره درست می‌کنند که پیشنهاد می‌کنیم خوردن آن‌ها در کنار چای را از دست ندهید.
شیره انگور ملایر، سرشار از خاصیت
شیره انگور ملایر با روش پخت منحصر به فرد
این شیره انگور با خواص بی‌نظیر و طبع گرم در شهر‌های کوهستانی طرفداران زیادی دارد. تاکستان‌های پر بار همدان به ویژه ملایر، هر سال میزان قابل‌توجهی انگور تولید می‌کنند که سهم مهمی در تهیه شیره انگور این استان دارد. این شیره مقوی را با نوعی خاک رس مخصوص و با ترفند خاصی درست می‌کنند. از همین شیره برای تهیه باسلق همدانی نیز استفاده می‌شود.
برگه‌ها و میوه‌های خشک از سوغات مهم همدان
در زمان‌های قدیم مردم از روز‌های تابستان، تنقلات شب‌های سرد زمستانی را آماده می‌کردند. مویز، قیسی، کشمش، برگ آلو، سیب و دیگر میوه‌ها از جمله این تنقلات و از سوغاتی‌های همدان است.
صنایع دستی همدان
اگر به بازار‌های محلی این استان بروید، انواع صنایع دستی سفالی، چوبی، چرمی و شیشه‌ای را می‌بینید که نشان‌دهنده فرهنگ و هنر غنی استان همدان است.
لالجین، شهر جهانی سفال و گلدان
سفال، مهم‌ترین سوغات و صنایع دستی پایتخت فرهنگ و تمدن ایران است. لالجین به عنوان مهد سفال این استان متنوع‌ترین، زیباترین و اصیل‌ترین اشکال سفالی و سرامیکی را در خود جای داده است. وقتی به این شهر پا می‌گذارید انتخاب اینکه به کدام مغازه سفال فروشی بروید، سخت می‌شود.
گلیم و قالی دست بافت
گلیم صنایع دستی بی نظیر همدان
طرح گلیم‌ها و قالی‌های دست بافت استان همدان، منحصربه‌فرد و کاملاً برگرفته از فرهنگ، داستان‌ها و اعتقادات مردم این استان است.
مصنوعات چرمی، نازک کاری چوب، گیوه بافی و شیشه‌گری از دیگر صنایع دستی همدان به شمار می‌روند.
