ضرورت تمیزی اتاق تمیز
تمیزی و پاکیزگی اتاق تمیز به دلایل مختلف بسیار مهم است. اول و مهمتر از همه، اتاق تمیز باید استانداردهای سختگیرانهای داشته باشد تا از آلودگی تجهیزات و مواد حساس جلوگیری شود. آلایندههایی مانند گرد و غبار، ذرات و میکروارگانیسمها میتوانند یکپارچگی فرآیندهای انجام شده در اتاق تمیز را به خطر بیندازند و در نهایت ممکن است بر کیفیت محصولات تولید شده تأثیر بگذارند.
علاوه بر این، نظافت در کلین روم برای اطمینان از ایمنی پرسنل کار در محیط ضروری است. آلایندههای موجود در هوا یا سطوح، میتوانند سلامتی کارکنان را به خطر بیندازند، بهویژه اگر آنها با مواد خطرناک یا در محیطهای استریل کار میکنند.
استانداردهای نظافت اتاق تمیز
اصول اساسی
- به حداقل رساندن آلودگی:هدف اصلی جلوگیری از ورود آلایندههای جدید به محیط اتاق تمیز است.
- کنترل تولید ذرات:روشهای تمیز کردن باید تولید ذرات معلق در هوا و ریزش الیاف را به حداقل برسانند.
- حفظ سطوح تمیزی:نظافت باید سطح تمیزی تعیین شده (کلاس ISO) را برای اتاق تمیز خاص حفظ کند.
مراحل کلی نظافت اتاق تمیز
قبل از تمیز کردن:
- پرسنل:پرسنل اتاق نظافت باید از لباسهای مناسب اتاق تمیز (لباس، دستکش، ماسک صورت) استفاده کنند تا ریزش ذرات به حداقل برسد.
- تجهیزات:تجهیزات نظافتی باید کاملاً تمیز و تأیید شوند تا اطمینان حاصل شود که آلودگی ایجاد نمیکنند.
فرآیند نظافت اتاق تمیز:
- تمیز کردن از بالا به پایین:برای جلوگیری از آلوده شدن سطوح از قبل تمیز شده، آن را از سقف تا زمین تمیز کنید.
- تمیز کردن مرطوب:روشهای تمیز کردن مرطوب به تمیز کردن خشک ترجیح داده میشوند، زیرا به حذف موثرتر ذرات کمک میکنند.
- عوامل تمیزکننده تخصصی:مواد تمیزکننده باید به طور خاص برای استفاده در اتاق تمیز طراحی شده باشند و باید برای اطمینان از عدم باقیمانده یا تولید آلایندهها تأیید شوند.
- جاروبرقی:تمیز کردن با جاروبرقیهای درجه تمیز و جاروبرقیهای فیلتر شده HEPA ضروری است.
- پاک کردن:سطوح معمولاً با دستمال مرطوب تمیز آغشته به محلول تمیزکننده پاک میشوند.
- تمیز کردن گازی:تکنیکهای تمیز کردن گازی (به عنوان مثال، پراکسید هیدروژن تبخیر شده) گاهی اوقات برای استریل کردن و ضد عفونی کردن مناطق بزرگ استفاده میشود.
بعد از تمیز کردن:
- تأیید:پس از نظافت اتاق تمیز، معمولاً از هوای اتاق تمیز نمونهبرداری میشود تا تأیید شود که سطوح تمیزی تعیین شده برقرار شده است.
- مستندات:سوابق دقیق از روشهای تمیز کردن، مواد تمیزکننده استفاده شده و نتایج تأیید باید حفظ شود.
استانداردهای ویژه نظافت اتاق تمیز برای صنایع مختلف:
- داروها:مقررات GMP (Good Manufacturing Practices) استانداردهای تمیز کردن سختگیرانهای را دیکته میکند.
- نیمه هادیها:تمیز کردن اتاق تمیز در تولید نیمه هادیها بر به حداقل رساندن تعداد ذرات و کنترل الکتریسیته ساکن متمرکز است.
- هوافضا:استانداردهای تمیز کردن برای کاربردهای هوافضا، دارای دستورالعملهای مخصوص به خود است.
تجهیزات نظافت اتاق تمیز
- موپهای اتاق تمیز:این موپها برای استفاده در محیطهای حساس مانند کلین رومهایی که در آنها تمیزی بسیار مهم است، طراحی شدهاند.
- دستمال مرطوب نظافت اتاق تمیز:این دستمال مرطوبها برای تمیز کردن سطوح داخل اتاق تمیز بدون بر جای گذاشتن پرز یا الیاف استفاده میشود.
- جاروبرقیهای اتاق تمیز:جاروبرقیهایی که به طور خاص برای استفاده در اتاقهای تمیز طراحی شدهاند تا به طور موثر گرد و غبار و ذرات را از کف و سطوح دیگر بدون آلودگی منطقه پاک کنند.
- چرخ دستیهای تمیزکننده اتاق تمیز:چرخ دستیهایی که برای حمل و نقل ابزار و لوازم نظافت در داخل اتاق تمیز بدون وارد کردن آلایندهها استفاده میشود.
- ضدعفونیکنندههای اتاق تمیز:ضدعفونیکنندههای مخصوص که برای از بین بردن باکتریها و سایر میکروارگانیسمهای مضر در محیطهای تمیز استفاده میشوند.
- سیستمهای دوش هوای اتاق تمیز:این سیستمها در ورودی اتاقهای تمیز نصب میشوند تا آلودگیها را از پرسنل وارد شده به منطقه حذف کنند.
- تشکهای چسبنده:این تشکها در ورودی اتاقهای تمیز قرار میگیرند تا قبل از ورود به محل، کثیفی و ذرات موجود در کف کفشها را به دام بیندازند.
- محلولهای نظافت اتاق تمیز:این محلولها بهطور ویژه برای استفاده در اتاقهای تمیز فرموله شدهاند تا به طور موثر سطوح را بدون باقی ماندن بقایا تمیز و ضدعفونی کنند.
روتینهای اتاق تمیز
1. قبل از ورود به اتاق تمیز، مطمئن شوید که لباسهای اتاق تمیز، از جمله کت و شلوار اتاق تمیز، دستکش و توری مو را به درستی پوشیدهاید.
2. از جاروبرقی مورد تایید کلین روم برای پاک کردن ذرات سست یا زباله از کف و سطوح استفاده کنید.
3. تمام سطوح اتاق تمیز را با استفاده از محلولهای تمیزکننده مورد تایید اتاق تمیز و دستمالهای بدون پرز پاک کنید.
4. هر وسیله یا ابزاری را که در اتاق تمیز استفاده شده است، با رعایت دستورالعملهای سازنده، تمیز و ضد عفونی کنید.
5. هرگونه زبالهوآلاینده را از اتاق تمیز به ظروف زباله مورد تایید در کلین روم انتقال دهید.
6. بازرسیهای منظم اتاق تمیز را انجام دهید تا مطمئن شوید که محیط در شرایط تمیز و منظم باقی میماند.
7. از یک برنامه منظم تمیز کردن پیروی کنید تا مطمئن شوید که اتاق تمیز به طور مداوم درشرایط تمیز و بهداشتی نگهداری میشود.
8. تمام فعالیتهای نظافت، از جمله تاریخ و زمان تمیز کردن، و همچنین هرگونه مسائل یا نگرانیهایی که در طول فرآیند تمیز کردن ذکر شده است را مستند کنید.