عصر طلایی شرکت‌های بزرگ فناوری رو به پایان است؟

گزارش Lackluster از درآمدزایی بزرگ‌ترین شرکت‌های فناوری نشان می‌دهد ۲۰۲۳ سال بهره‌وری محسوب می‌شود و سرعت رونق بسیاری از شرکت‌ها کاهش یافته است.
برخی افراد گمان می‌کردند دوران رونق شرکت‌های حاضر در سیلیکون‌ولی هرگز پایان نخواهد یافت. غول‌های بزرگ فناوری مسلط بر اینترنت هرسال میلیاردها دلار درآمد به‌دست آورده‌اند و بخشی از آن را صرف پرداخت حقوق، خرید یا اجاره‌ی دفاتر کاری مدرن و خرید شرکت‌های کوچک‌تر کردند.به‌هرحال با افزایش نرخ‌ بهره و کاهش ارزش سهام شرکت‌های مطرح فناوری در سال گذشته، این صنعت با تغییرات مهمی مواجه شده است. اکنون گوگل، مایکروسافت، آمازون، فیسبوک و ده‌ها شرکت دیگر هزاران کارمند خود را اخراج کرده‌اند که به‌وضوح نشان می‌دهد دوران طلایی آن‌ها به‌ پایان رسیده است. اکنون در این شرکت‌ها، سخنرانی‌های مرتبط با تحمل شرایط سخت کنونی، جایگزین کمک‌های مالی بلاعوض و وعده‌های ناهار رایگان شده است.
اپل، آمازون و آلفابت (شرکت مادر گوگل) از بزرگ‌ترین محرک‌های اقتصادی ایالات‌ متحده، همگی در روز پنج‌شنبه‌ی هفته‌ی گذشته جدیدترین گزارش درآمدزایی خود را منتشر کردند. تحلیلگران و سرمایه‌گذاران وال‌استریت از مدتی قبل چنین گزارش‌هایی را پیش‌بینی و توضیحاتی درمورد فشارهای احتمالی به شرکت‌ها برای کاهش هزینه‌ها ارائه کرده بودند.آلفابت و آمازون هردو همچنان به رشد خود ادامه می‌دهند اما سرعت این روند نسبت‌ به گذشته کاهش یافته است. درآمد اپل نیز در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدود ۵ درصد کاهش یافته است. مدیران ارشد آمازون و آلفابت در کنفرانس‌های اخیر خود تأکید داشتند که شرکت‌های آن‌ها همچنین برای کاهش هزینه‌ها تلاش خواهند کرد.سوندار پیچای، مدیرعامل گوگل می‌گوید:ما در حال انجام اقدامات بسیار مهمی برای مهندسی مجدد ساختار هزینه‌های آلفابت هستیم تا به روشی پایدار دست یابیم و کسب‌وکارهای اقتصادی پایدار، پر جنب‌وجوش و در حال رشد را در سرتاسر شرکت ارائه دهیم.
متا، شرکت مادر فیسبوک روز چهارشنبه‌ی هفته‌ی قبل، ۲۰۲۳ را به‌عنوان سال بهره‌وری نام‌گذاری کرد و گفت سعی دارد برخی لایه‌های میانی مدیریتی خود را برای افزایش سرعت تصمیم‌گیری‌ها و بهره‌وری بیشتر، حذف کند. این اقدام باعث شد ارزش سهام این شرکت در روز کاری بعد از جلسه‌، بیش‌ از ۲۳ درصد جهش داشته باشد.
مارک زاکربرگ گفت: «ما سال گذشته را با اخراج‌های سخت و تغییر ساختار برخی به‌ پایان رساندیم و زمانی‌ که این‌کار را انجام دادیم، به‌وضوح اعلام شد که اقدام مذکور درواقع شروع تمرکز بر کارایی خواهد بود و نه پایان آن.» اظهارات مدیرعامل متا در حالی مطرح شد که شرکت تحت امر او برای سومین سه‌ماهه‌ی متوالی، کاهش درآمدزایی را تجربه کرد.
پیام کاهش هزینه‌های متا باعث خوش‌بینی در سرتاسر بازار شد و نزدک نیز به بهترین حالت خود از ماه آگوست تا کنون رسید. البته این چشم‌انداز با تردید صنعت فناوری برای سال جاری در بحبوحه‌ی ابهامات گسترده درمورد اینکه آیا اقتصاد ایالات‌ متحده می‌تواند افزایش نرخ بهره‌ی فدرال رزرو را به‌گونه‌ای جذب کند که از رکورد اقتصادی جلوگیری شود، مطرح می‌شود. دلایل مختلفی وجود دارد که نشان می‌دهند تورم این کشور درحال کاهش است و به‌نظر می‌رسد بازار کار، غیر از بخش‌های فناوری، انعطاف‌پذیری بیشتری دارد.
به‌هرحال بسیاری از مدیران در طیف وسیعی از صنایع، ابراز اطمینان کرده‌اند که از آنچه طی ماه‌های آینده رخ خواهد داد اطلاع دارند. سهام آلفابت، آمازون و اپل در معاملات پس‌ از ساعات کاری بیش‌از ۳ درصد کاهش یافته است.
مرکز شهر سانفرانسیسکو به آرامی از خواب زمستانی بیماری همه‌گیر خارج شده است زیرا گردشگران به شهر بازگشته‌اند و برخی کارکنان نیز اکنون فعالیت‌های خود را از دفاتر کاری ادامه می‌دهند. به‌هرحال زمان ناهار در ورودی دفتر مرکزی توییتر که نزدیک یکی از خیابان‌های شلوغ بازار قرار دارد، اخیراً بسیار ساکت شده و این در حالی است که طبق دستور ایلان ماسک، کارکنان شرکت متبوعش باید به دفتر این شرکت بازگردند. باشد اشاره کنیم ماسک از زمان خرید توییتر، بیش‌از دو سوم کارکنان این شبکه‌ی اجتماعی را اخراج کرده است.براساس گزارش شرکت جهانی خدمات املاک و مستغلات به‌ نام CBRE، در پایان سال ۲۰۲۲ نزدیک به ۳۰ درصد از فضای اداری تجاری سانفرانسیسکو خالی بود درحالی‌که اواخر سال ۲۰۱۹ این رقم فقط به ۳ درصد می‌رسید. براساس اعلام وب‌سایت Layoffs.fyi، شرکت‌های فناوری از ابتدای سال ۲۰۲۲ تقریباً ۸۰ هزار کارمند خود را در منطقه‌ی سانفرانسیسکو اخراج کرده‌اند.
پس‌ از یک دهه بزرگ‌نمایی، بزرگ‌ترین شرکت‌های فناوری، شهرت خود را به‌عنوان مکان‌هایی که شغل مادام‌العمر با غذای رایگان و حقوق‌های بالا ارائه می‌دهند، کنار گذاشته‌اند زیرا این واقعیت را قبول دارند که بیش‌ از هر چیزی روی کسب درآمد متمرکز هستند. این شرکت‌ها در طی سال‌های رونق خود می‌توانستند درآمدهای سرسام‌آور خود را هرطور که تمایل دارند خرج کنند. اکنون سرمایه‌گذاران، مدیران این شرکت‌ها را تحت فشار قرار داده‌اند تا به اصول اولیه‌ی خود بازگردند. از نظر وال‌استریت، سرمایه‌گذاری در بخش‌هایی مثل پهپاد‌های تحویل بسته‌های پستی و بالون‌های ارائه‌دهنده‌ی خدمات اینترنتی به‌جای اینکه نوآوری باشند بیشتر برای ایجاد حواس‌پرتی هستند.
در همان زمان، شرکت‌ها از انفجار علاقه‌ی مردم به فناوری هوش مصنوعی به‌عنوان فرصتی برای تبلیغ توانایی‌های خود استفاده کرده‌اند. مایکروسافت اخیراً قرارداد بزرگی با OpenAI منقعد کرده؛ استارتاپی که فناوری چت‌بات‌های مبتنی‌بر هوش مصنوعی ChatGPT را ارائه داده است. OpenAI به‌عنوان یک شرکت کوچک نسبت‌ به بزرگان فناوری، موفق شده است به‌نحوی توجهات مردم جهان را به قابلیت‌های خود جلب کند که حتی رهبران هوش مصنوعی ازجمله گوگل هنوز موفق به‌ انجام آن نشده‌اند.شرکت‌های بزرگ همگی از هوش مصنوعی برای پیش‌برد بازاریابی خود بهره می‌برند و سعی دارند محصولات مرتبط با این فناوری را سریع‌تر عرضه کنند. زاکربرگ می‌گوید تصمیم دارد ابزارهای هوش مصنوعی جدیدی را به‌ کار گیرد تا به مهندسان کمک کند بهره‌وری خود را افزایش دهند و پروژه‌هایی که قابلیت اجرایی ندارند یا دیگر در اولویت این شرکت نیستند را کاهش خواهد داد. فیسبوک همچنان به سرمایه‌گذاری های هنگفت خود برای ساخت محصولات مرتبط با متاورس ادامه می‌دهد و امیدوار است این تکنولوژی به‌عنوان پلتفرم اصلی بعدی برای انجام کار، تفریح و موارد دیگر مورداستفاده قرار گیرد. این شرکت به‌قدری روی متاورس امید دارد که حتی نام خود را درسال ۲۰۲۱ از فیسبوک به متا تغییر داد.
شرکت‌های بزرگ حوزه‌ی فناوری درحال‌حاضر بزرگ‌ترین تغییرات سال‌های اخیر فعالیت خود را تجربه می‌کنند. طی سال‌های گذشته این شرکت‌ها خود را به‌عنوان موتورهای نوآوری و تغییرات بزرگ در جهان توصیف می‌کردند درحالی‌که بخش عمده‌ی
درآمد آن‌ها از حوزه‌های سنتی مثل تجارت الکترونیک، تبلیغات دیجیتال و فروش سخت‌افزار و نرم‌افزار به‌دست می‌آمد. بنیان‌گذاران گوگل در سال ۲۰۱۵، نام شرکت را به آلفابت تغییر دادند و اعلام کردند این اقدام به کسب‌وکار اصلی آن‌ها اجازه می‌دهد غیر از سرمایه‌گذاری‌های اصلی، از حوزه‌های جدیدی مثل خودروهای خودران و آزمایشگاه‌های تحقیقاتی نیز کسب درآمد داشته باشد اما هشت سال بعد هنوز تقریباً همه‌ی درآمد آن‌ها از تبلیغات به‌دست می‌آید و بسیاری از پروژه‌های جانبی واحد MoonShot را هم تعطیل کرده است.