بسیاری از فیلمها از روی کتابها ساخته میشوند؛ در این میان گاهی کارگردان و نویسنده چنان به متن کتاب وفادارند که وقتی فیلم را میبینی انگار کلمه به کلمه کتاب را ورق میزنی؛ گاهی هم نویسنده و کارگردان چنان بی تعهدند که خود نویسنده کتاب هم فیلمی را که از روی کتابش ساخته شده نمیشناسد.
سمیه تاج الدین: یکی از لذتبخشترین کارهای دنیا، تماشای فیلمی است که رمان آن را خواندهایم. تعداد زیادی فیلم برگرفته از رمان وجود دارند. اما برخی از آنها موفقیت خاصی را کسب نکردند و برخی دیگر حتی سبب دیده شدن رمان شدند. در این گزارش تنها به چند نمونه از فیلمهایی اشاره کردهایم که از روی کتاب ساخته شدهاند.
زنان کوچک
نویسندگی و کارگردانی این فیلم بر عهده «گرتا گرویگ» بوده و هفتمین فیلم اقتباس شده از رمانی به همین نام نوشته «لوییزا می الکات» است. این فیلم داستان زندگی خواهران مارچ (جو، مگ، ایمی و بث) را در ماساچوست در قرن ۱۹ شرح میدهد. یکی از بهترین فیلمهای بر اساس رمان فیلم «زنان کوچک» است. از منبع الهام این فیلم که رمانی به همین نام است تا امروز آثار متعددی ساخته شده اما هیچیک به اندازه زنان کوچک ۲۰۱۹ موفق نبود که با بازی بازیگرانی چون مریل استریپ و اما واتسون به یکی از مهمترین آثار اسکار بدل شد و در ۶ بخش هم نامزد شد.
کارگردان در ساخت فیلم خود بسیار به رمان اصلی وفادار بوده و کوشیده شخصیتپردازیها به دقیقترین شکل ممکن اجرا شود.
هری پاتر
تا امروز هیچ اثر داستانی به اندازه هری پاتر اقتباس سینمایی نداشته است و در میان کتابهایی که به فیلم بدل شدهاند، هریپاتر پرفروشترین است. گرچه همه آثار ساخته شده بر اساس داستان، کارگردانی یکسانی نداشتهاند؛ اما برخی از آنها تا حد زیادی به متن اصلی وفادار بودهاند. شخصیتپردازی داستان اصلی هری پاتر به حدی عمیق و دقیق است که هیچ کارگردانی ضرورتی برای ایجاد دخل و تصرفات اضافی نمیبیند. همه اینها مجموعه هری پاتر را به یکی از بهترین فیلمهای برگرفته از کتاب بدل کرده است.
بادبادک باز
داستانی دربارهی افغانستان و طالبان، شاهکار «خالد حسینی» نویسنده آمریکایی افغانستانی که نظر هر خوانندهای را به خود جلب میکند و یکی از بهترین کتابهایی است که به فیلم بدل شده است. فیلم در سال ۲۰۰۷ با بازی «همایون ارشادی» اکران شد و شاید فیلم بود که شهرت بیشتری برای رمان و صاحب اثر در پی داشت. رمان «بادبادک باز» به خاطرات یک نویسنده افغان به نام امیر میپردازد که برای نجات کودکی به کشور خود سفر کرده و در جریان این سفر حقایقی دربارهی زندگی خود کشف میکند. این فیلم به کارگردانی «مارک فورستر» در سال ۲۰۰۷ نامزد دریافت جایزهی اسکار شد.
بخش عمده داستان فیلم در افغانستان روی میدهد، اما فیلمبرداری این قسمتها به دلیل ملاحظات امنیتی در خارج افغانستان و در شهر کاشغر چین انجام شد. بیشتر دیالوگهای فیلم به فارسی دری و قسمتهای کوتاهی از آن نیز به زبان انگلیسی است. بازیگران خردسال این فیلم همگی بومی هستند؛ ولی بازیگران بزرگسال مجبور بودند در جریان فیلمبرداری تحت آموزش فارسی دری قرار گیرند. این فیلم در سراسر افغانستان به علت برجسته نمودن اختلافات قومی توسط دولت مرکزی افغانستان توقیف شد.
گتسبی بزرگ
فیلمی در ژانر درام عاشقانهی تاریخی که بر اساس رمانی به همین نام ساخته شد. رمان «اثر اف. اسکات فیتز جرالد» در سال چاپ ۱۹۲۵ چاپ و منتشر شد. نویسندگی و کارگردانی فیلم بر عهدهی «باز لورمن» بود که بازیگرانی چون لئوناردو دی کاپریو، توبی مگوایر، کری مولیگان، آیلا فیشر، جیسون کلارک، الیزابت دبیکی در آن به ایفای نقش پرداختند. این فیلم زندگی و زمانه میلیونری به نام جی گتسبی (دیکاپریو)، و همسایهاش نیک کاراوی (مگوایر) را دنبال میکند که ملاقات او با گتسبی در اوج شکوفایی دههی بیست در لانگ آیلند نیویورک را بازگو میکند. این فیلم تا سال ۲۰۱۷ پرفروش ترین فیلم لورمن بود که در هشتاد و هشتمین دوره جایزهی اسکار در رشته طراحی صحنه و بهترین طراحی لباس برنده شد.
این فیلم یکی از معروفترین اقتباسهای سینمایی است که در سال ۲۰۱۳ تولید شد که توانست فروشی ۶۰۰ میلیون دلاری در سراسر دنیا داشته باشد. البته فیلم صرفا بر جنبهی عاشقانه رمان متمرکز است و کمتر به مسائل انتقادی و اجتماعی شاهکار فیتزجرالد میپردازد.
من پیش از تو
یک فیلم درام رمانتیک آمریکایی به کارگردانی «تیا شروک» است که بر پایه رمانی به همین نام نوشتهی «جوجو مویز» ساخته شده است. امیلیا کلارک، سم کلفلین، جانت مک تیر، چارلز دنس از بازیگران این فیلم هستند. داستان فیلم دربارهی ویل ترینر ماجراجو ست که همواره به ورزشهای مخاطرهآمیزی چون صخرهنوردی میپردازد. در اوج جوانی و تندرستی و دارایی، پیشامدی برایش رخ میدهد که زندگیاش دگرگون میشود. در این میان لوییزا کلارک مسئولیت نگهداری از او را به عهده میگیرد. من پیش از تو توسط وارنر برادرز در ۳ ژوئن سال ۲۰۱۶ در ایالات متحده اکران شد.