سازمان فناوری اطلاعات در گزارشی که از عملکرد یک‌ساله خود منتشر کرده، به شرح مأموریت‌هایی پرداخته که در یک سال گذشته آن را پیگیری کرده و به نتیجه رسانده است.

تکمیل ۹۵ درصدی پنجره ملی خدمات هوشمند دولت

یکی از مهم‌ترین مأموریت‌های سازمان فناوری اطلاعات، استقرار «پنجره ملی خدمات هوشمند دولت» است. پنجره ملی خدمات هوشمند دولت، پنجره‌ واحد و یکپارچه‌ای است که از طریق پنجره واحد دستگاه‌ها دسترسی کاربران به همه خدمات الکترونیک و هوشمند دستگاه‌های اجرایی را فراهم می‌کند. با اتصال پنجره واحد خدمات دستگاه‌های اجرایی به پنجره ملی خدمات دولت هوشمند، امکان دسترسی به خدمات پرکاربرد دستگاه‌ها از طریق احراز هویت یکپارچه (SSO) فراهم شده است.

در این حوزه طبق دستورالعمل‌های مصوب تأکید شده بود دستگاه‌های اجرایی ملزم هستند «پنجره واحد خدمات هوشمند» خود را بر اساس الزامات مصوب شورای اجرائی فناوری اطلاعات حداکثر تا شهریورماه سال ۱۴۰۱ راه‌اندازی کرده و دست‌کم یک‌سوم از خدمات اختصاصی خود را با اولویت خدمات پرکاربرد از طریق این پنجره ارائه دهند.

دستورالعمل‌های اجرایی این حوزه نیز اردیبهشت‌ماه تصویب شد، اما با این‌ وجود سازمان‌های مختلف برای پیوستن به این سامانه با کندی‌هایی همراه بودند تا جایی که آبان‌ماه سال گذشته «جواد موحد» معاون دولت الکترونیکی سازمان فناوری اطلاعات ایران اظهار داشت که تاکنون ۷۳ درصد دستگاه‌ها به طور قطعی به پنجره متصل شده‌اند و ۹ درصد دستگاه‌ها نیز در حال اتصال هستند. اما هنوز ۱۸ درصد دستگاه‌ها متصل نشده‌اند و اقدامی نیز در این زمینه انجام نداده‌اند که پس از دستور رئیس‌جمهوری و با توجه‌ به پیگیری‌های کمیته نظارتی، جلساتی را با دستگاه‌های اصلی برگزار کردیم که به تعیین تکلیف دستگاه‌ها باتوجه‌به موجه یا ناموجه بودن دلایل عدم اتصال آنها انجامید و سرانجام مقرر شد ‌تا پایان آذرماه ۲۶ دستگاه باقی‌مانده نیز به پنجره متصل شوند.

براین‌اساس تا ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۱ اعلام شد که ۹۵ درصد دستگاه‌های اجرایی به این پنجره واحد پیوسته‌اند و مرحله نخست اتصال دستگاه‌ها به پنجره ملی خدمات دولت هوشمند در حال تکمیل است و در گام بعدی به دنبال افزایش کیفیت خدمات ارائه شده در این درگاه هستیم.

پنجره واحد مدیریت زمین یکی از پروژه‌های مهم دولت الکترونیک

سامانه پنجره واحد مدیریت زمین، یکی پروژه‌های مهم دولت الکترونیک است که به‌منظور ایجاد سهولت در ارائه خدمات و مجوزهای زمین محور و مدیریت و پایش بهینه اراضی با همکاری ستاد هماهنگی مبارزه با مفاسد اقتصادی ایجاد و راه‌اندازی شده است.

این سامانه خود دارای دو زیرسامانه ارتباط با متقاضیان و پایش اراضی است و در ماه‌های گذشته در ۱۵ استان کشور استقراریافته است.

بر همین اساس و با فعالیت این سامانه بیش از ۹۰۰ مورد تخلف در این زمینه شناسایی شده و حدود ۸۰ درصد از تغییرات اراضی شناسایی شده توسط این سامانه تخلفاتی بوده که رخ‌داده است. جالب اینکه ۸۷ درصد تخلفاتی که توسط این سامانه ثبت شده پیش‌ازاین سابقه پیگیری به‌عنوان تخلف را نداشته‌اند.

تبادل بیش از ۱۰ میلیارد تراکنش در مرکز ملی تبادل اطلاعات

مرکز ملی تبادل اطلاعات(NIX) را می‌توان یکی دیگر از اصلی‌ترین پروژه‌های سازمان فناوری دانست که بر اساس آمارهای اعلام شده تا پایان دی‌ماه در مجموع بیش از ۱۰ میلیارد تراکنش در مرکز ملی تبادل اطلاعات به ثبت رسید. این مرکز دارای دو گذرگاه برای تبادل اطلاعات است؛ یک گذرگاه ﺧﺪﻣﺎت دوﻟﺖ (GSB) که وظیفهٔ پاسخگویی به استعلامات بین دستگاهی را بر عهده دارد و دیگری گذرگاه خدمات عمومی دولت (PGSB)

گذرگاه خدمات دولت الکترونیکی(GSB) که به ارائه خدمات استعلامی میان دستگاه‌های دولتی می‌پردازد، از ابتدای فعالیت خود در سال ۱۳۹۵ تا ابتدای سال دارای حدود ۷ میلیارد تراکنش بوده و در این مدت این گذرگاه با بهره‌مندی از ۳۱۹ دستگاه سرویس‌گیرنده و ۷۳ دستگاه سرویس‌دهنده در مجموع باعث شکل‌گیری و تبادل استعلام‌های دولتی شده است.

بر اساس آمارهای موجود تعداد سرویس‌های موجود در بستر GSB حدود ۱۷۹۴ مورد، دستگاه‌های سرویس‌دهنده ۷۷ مورد و دستگاه‌های سرویس‌گیرنده ۳۲۲ مورد اعلام شده‌اند.

راه‌اندازی اپراتورهای خدمات‌رسان

اما آنچه گفته شد همه فعالیت‌های سازمان فناوری اطلاعات نبوده است و اواخر اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ رئیس این سازمان اعلام کرد: در سال جاری از طریق اپراتور خدمات‌رسان این امکان فراهم خواهد شد تا بخش خصوصی نیز به شکل منسجم از یک درگاه واحد بتواند اطلاعات مورد نیاز خود را به دست آورد. این وعده در هفته دولت محقق شد و پروانه فعالیت به دو اپراتور سیتاد و نوآوران توسن داده شده و این دو اپراتور کار خود را آغاز کردند.

قانون‌گذاری برای سکوهای مشمول برخورداری از حمایت‌های دولت

از شهریورماه امسال، محدودیت‌های دسترسی به برخی پلتفرم‌های خارجی از سوی نهادهای ذی‌ربط صورت گرفت؛ موضوعی که از سویی برخی کسب‌وکارهای مجازی را با مشکلاتی مواجه کرد و بار دیگر نیاز به طراحی و توسعه پلتفرم‌های قوی ایرانی را گوشزد کرد. براین‌اساس ‌در پی تصویب «آیین‌نامه حمایت از سکوها و کسب‌وکارهای اقتصاد دیجیتال» آبان‌ماه نیز ضوابط و شرایط مشمولان برخورداری از این حمایت‌ها اعلام شد که ۳۰ نوع حمایت برای رونق کسب‌وکارهای اینترنتی در نظر گرفته شده است که دستگاه‌های متعددی عهده‌دار آن هستند.

ارائه خدمات متنوع پرداخت، حمایت تبلیغاتی در قالب بسته‌های مختلف از طریق رسانه ملی و سکوها، حمایت و مشوق‌های مالیاتی، تأمین تجهیزات و زیرساخت فنی لازم برای سکوها، اعطای تسهیلات، خدمات لجستیک، اعتباربخشی به کسب‌وکارها و غیره از جمله حمایت‌هایی هستند که توسط دستگاه‌ها و وزارت‌خانه‌های مختلفی که در این آیین‌نامه از آنها یاد شده است، به سکوها و کسب‌وکارها ارائه می‌شود.

رونمایی از دو طرح در هفته دولت

هم‌زمان با هفته دولت سال ۱۴۰۱ از دو پروژۀ «اپراتورهای خدمات‌رسان کسب‌وکارها» و «بهره‌برداری عملیاتی از خدمات ابر یکپارچه توزیع شده سراسری» سازمان فناوری اطلاعات ایران رونمایی شد.

استفاده عملیاتی از ظرفیت ابر یکپارچه توزیع‌شده سراسری و آغاز به کار اپراتورهای خدمات‌رسان کسب‌وکارها(PGSB)، پروژه‌هایی هستند که در اشتغال‌زایی، افزایش کیفیت خدمات ارائه شده به مردم و در نهایت توسعه سهم اقتصاد دیجیتال در کشور از اهمیت زیادی برخوردارند.

مأموریت رئیس‌جمهوری به سازمان فناوری اطلاعات ایران

همچنین اردیبهشت‌ماه سال گذشته توسط رئیس‌جمهوری به وزارت ارتباطات و سازمان امور اداری و استخدامی مأموریت داده شد تا سامانه‌ برخط پایش رضایت مردم از کارکنان دستگاه‌های اجرایی را طراحی کنند. چگونگی عملکرد این سامانه به‌گونه‌ای است که هر شهروند پس از مراجعه به هر واحد اداری در سراسر کشور، بازخورد خود از نحوه برخورد کارکنان و عملکرد واحد اداری مربوطه را به‌صورت محرمانه ثبت کند. در ادامه این روند نیز وزیر ارتباطات با صدور حکمی رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران را مسوول پیگیری این موضوع کرد که این مأموریت نیز در سال ۱۴۰۱ نهایی و پیاده شد.

آنچه اشاره شد بخشی از فعالیت‌های سازمان فناوری اطلاعات در سال ۱۴۰۱ را به‌صورت اجمالی معرفی می‌کند هرچند که این سازمان در این مدت اقدامات متعدد دیگری نیز در دستور کار داشته که از جمله آنها می‌توان به مواردی مانند مشارکت در فعال‌سازی بسته اینترنتی رایگان برای اقشار کم‌درآمد و امضای توافق‌نامه‌های متعدد بین‌المللی اشاره کرد.